Ветеринария және агротехнологиялар институты

«Ветеринария және агротехнология» институтының құрамы ПОҚ-нан, «Жәрдем-Вет»ғылыми-өндірістік орталығы, «BIOTECH» инновациялық ғылыми-өндірістік орталығы, «Ихтиология және акваөсіру» зертханасынан, «Топырақтану» орталығынан тұрады.

Бүгінгі таңда институтта 93 оқытушы жұмыс істейді, оның ішінде 9 ғылым докторы, 24 ғылым кандидаты, 33 PhD докторы бар.

2024 жылдың 26 тамызынан бастап оңтайландыруға байланысты «Ветеринарлық медицина және мал шаруашылығы» және «Агротехнология» институттары біріктіріліп «Ветеринария және агротехнология» институты болып қайта құрылды.

Қазіргі таңда институтты қауымдастырылған профессор,  в.ғ.к. Нұрғалиев Біржан Елубайұлы басқарады.

Директордың тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары PhD, доцент м.а. И.М. Абирова

Директордың оқу-әдістемелік жұмыстар жөніндегі орынбасары PhD, доцент м.а. Е.Е. Аюпов

Директордың ғылыми жұмыстар жөніндегі орынбасары PhD, доцент м.а. Ж.М. Гумарова.

Институт үздіксіз үш сатылы (бакалавриат-магистратура-докторантура) оқыту бойынша келесі мамандықтар бойынша кадрлар даярлауды жүзеге асырады: 6В09100/7М09100/8D09100 – Ветеринария, 7М05100 – Биотехнология, 6В08200/7М08200/8D08200 – Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы, 6В08400/7М08400 – Акваөсіру және су биоресурстары, 6В05200/7М05200 – Өнеркәсіптік экология,6В08100/7М08100/8D08100 – Агрономия, 6В08101/ 7М08101/ 8D08800 Почвоведение и агрохимия, 6В08102  Защита и карантин растений, 6В08300 – Орман ресурстары және орман шаруашылығы, Ландшафтық дизайн, 6В07200/7М07200 – Тағам өнімдерін өндіру, 6В07203 – Тағам қауіпсіздігі, 6В07201 – Қайта өңдеу өндірісінің технологиясы.

Институт тарихы

Ветеринарлық медицина және мал шаруашылығы институты зооинженерлік факультет ретінде 1963 жылы пайда болды. 1982 жылы ол зооветеринарлық факультеті болып қайта құрылды. Әр жылдары факультетті ветеринария және мал шаруашылығы ғылымдарының корифейлері басқарды: Ю.А.Артемьев, М.М.Нуралиев, Г.С.Зубков, А.Р.Рустенов, Б.А.Аманжолов, А.З.Зинулин, Г.К.Молдашев, И.К.Ашетов, Ө.Б.Таубаев, К.Ж.Кушалиев, Е.Г.Насамбаев. Институтты 2017 жылдан 2020 жылдың наурызына дейін Б.Е.Нұрғалиев, 2020 жылдан 2022 жылдың қаңтарына дейін І.Н.Жұбантаев басқарды. 2022 жылдың 1 ақпанынан бастап институтты қауымдастырылған профессор,  в.ғ.к. Б.Е. Нургалиев  басқарды. 

Факультет деканының оқу және тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары міндетін әр жылдары: Н.И.Ташкинов, К.Г.Есенгалиев, Т.К.Мурзашев, Р.М.Бисенгалиев, І.Н.Жұбантаев, С.А.Алимбеков, Е.Алпысбай, А.У.Сабыржанов,  И.М.Абирова, К.Е. Мурзабаев, М.Ж. Шукуров, Ф.Б. Закирова атқарды.

Институттың қалыптасуына Э.Т.Сатқанов, В.А.Петровская, В.И.Горюнов, А.А.Қарасаев, К.Г.Кудряков, Г.А.Аверьянов, Г.С.Зубков, А.Ф.Кирпичев, А.Д.Дарбаев, Н.И.Ташкинов, В.Е.Беглецов, Б.Д.Когабаев және т. б. ғалымдар көп еңбек сіңірді.

Институттың дамуына баға жетпес үлес қосқан ғалымдар мен профессорлар: Қ.Қ.Бозымов, Б.Б.Траисов, Е.Г.Насамбаев, Ө.Б.Таубаев, Б.Т. Төлебаев, К.Г.Есенғалиев, М.Ш.Шалменов, Г.Г.Абсатиров, Т.К.Мурзашев, М.Г.Гусманов және т. б.

1993 жылдан бастап факультет базасында аспирантура жұмысын бастады, онда жас мамандар мен ғалымдар, ветеринарлық медицина және мал шаруашылығы институтының түлектері теориялық оқытудан және ғылыми-педагогикалық даярлықтан өтті. Сол жылдары ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін диссертация қорғау жөніндегі диссертациялық кеңес құрылды, оның құрамына жетекші ғалымдар, профессорлар, ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторлары: Қ.Қ.Бозымов, Б.Б.Траисов, Х.И.Укбаев, Г.К.Молдашев, доцент, а.ш.ғ.к. Р.У.Бозымова, Б.Т. Төлебаев, А.Н.Баяхов кірді. Кеңес төрағасы болған а.-ш. ғ. д., профессор Б.Б. Траисов. Осы кезеңде институт түлектері: Р.М. Бисенгалиев, Н.М. Губашев, Н.Ж.Қажгалиев, Ф.Б.Закирова, А.Б.Ахметалиева, І.Н.Жұбантаев, М.Ж.Шүкіров және т. б. кандидаттық диссертацияларын сәтті қорғады.

2010-2024 жылдар аралығында ветеринарлық медицина және мал шаруашылығы институтында докторантурада оқып, докторлық диссертацияларын (PhD) сәтті қорғаған жас оқытушылар мен түлектер: А.К.Кереев, Ж.М.Валиева, М.Г.Какишев, Л.Ж.Душаева, Н.С.Монтаева, А.Е.Нұғманова, А.К.Жұмаева, Ж.Т.Усенов, Ә.И.Карагулов, Д.Е. Габдуллин, А.С. Ищанова, Б.О.Ертлеуова, А.Р. Қожаева және т.б. Аспирантурада оқып, кандидаттық диссертацияларын сәтті қорғағандар: С.М.Баянтасова, И.М.Абирова, Б.М.Сидихов, А.Г.Дарменова, А.У.Сабыржанов, Н.С.Гинаятов, Е.М.Сенгалиев, Г.В.Касимова, А.Н.Туменов, Б.Т.Сариев, Е.А.Батыргалиев, Б.Т. Кадралиева.

1963 жылы Батыс Қазақстан ауылшаруашылық институтының ашылу барысында доцент Р.Х.Мясоутовтың жетекшілік етуімен «Агроэкономикалық факультет» қызмет ете бастады. 1965 жылы «Агрономия» факультеті өз алдына бөлініп шығып, оны бастапқыда доцент Алексей Конкин басқарды. Факультет ауыл шаруашылығының агрономия саласына жоғары білікті мамандар даярлау бойынша өңірдегі жалғыз білім және ғылым орталығы болды.

Агрономия факультетінің қалыптасу жылдары тың және тыңайған жерлер жыртылғаннан кейінгі Қазақстанның ауыл шаруашылығында егін шаруашылығының аймақтық жүйесінің ғылыми негіздерін одан әрі дамыту мен оны өндіріске жедел енгізу қажеттілігі туындады. Сондықтан жоғары білікті мамандар даярлау мен ғылыми қызметті күшейту қажеттілігі республика экономикасын дамыту міндеттерімен ұштасты.

Факультеттің қалыптасуы мен дамуына кезінде Ресейдің Саратов, Волгоград, Орынбор қалаларының жоғары оқу орындарын бітірген декан, доцент болып қызмет атқарған В.Н.Слесарев, В.П.Согуренко, В.Ф.Рябошкапов, Н.В.Саввина, А.Я.Бакалдиндер бар күш-жігері мен білімін, тәжірибесін қызмет барысында пайдалана білді. 2000 жылдан Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің құрамында жаңа мамандықтардың ашылуына, студенттер санының көбеюіне байланысты факультет «Агробизнес және экология» атауына ие болып, доцент М.Ә.Ғабдолов факультетке жетекшілік етті.

2007-2008 оқу жылында «Агробизнес және экология» факультетін магистратура мамандықтары бойынша И.М.Фетисов, Э.Э.Браун, С.Ж.Рахимғалиева, М.А.Габдолов, Т.А.Тұрғанбаев, Т.А.Бөлековтардың жетекшілігімен алғашқы түлектер аяқтады. 2007 жылдан бастап Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің құрамынан жалпы биология мамандықтарын біріктіру мақсатында «Ветеринария және агробиотехнология» факультеті құрылып, факультет деканы болып ветеринария ғылымдарының докторы Қ.Ж.Кушалиев тағайындалды. 2009 жылдан бастап басқару құрылымын жүйелендіруге және студенттер контингентінің ұлғаюына байланысты факультет өз алдына дербес бөлініп шығып, «Агрономия» факультеті атауын иеленді. Факультет деканы лауазымына ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты, доцент С.Ж.Рахимғалиева тағайындалды. 2015-2017 жылдары факультетке ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты, доцент Д.К.Төлегенова жетекшілік етті. 2017-2019 жылдары факультетті ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты, факультет деканы А.С.Тлепов басқарды. 2019 жылдан бері факультет «Агротехнологиялық институт» деп аталады. Институтқа техника ғылымдарының кандидаты, доцент М.Қ.Оңаев басшылық етті.

Институттың дамуына баға жетпес үлес қосқан ғалымдар мен профессорлар: М.А. Габдулов, В.В. Вьюрков, И.М.Фетисов, Э.Э.Браун, Б.Н. Насиев, Д.К.Тулегенова, С.Ж.Рахимғалиева, Т.А.Тұрғанбаев, Т.А.Бөлеков.

2010-2024 жылдар аралығында «Агротехнология» институтында докторантурада оқып, докторлық диссертацияларын (PhD) келесі оқытушылар докторантурада оқып сәтті қорғады: Е.Е. Аюпов, А.Г. Нагиева, Г.А. Умирзакова, Ж.Р. Асангалиева, Н.Ж. Жанаталапов, А.К. Беккалиев, М.М. Елекешева, З. Амангелдіқызы, ал аспирантурада оқып кандидаттық диссертацияларын сәтті қорғағандар келесілер: Л.Т. Калиева, А.К. Кушенбекова, М.С. Тулиева, А.Ж. Оразов, А.С. Мухамедярова.